¤ Raison d'Etre ¤

Raison d'etre (Racja bytu) to jeden z najbardziej znanych i klasycznych projektów sceny dark ambient, a zarazem jedno z wielu muzycznych oblicz Petera Anderssona, wystêpuj±cego równie¿ jako m.in. Atomine Elektrine, Necrophorus, Stratvm Terror czy Panzar. Pod ka¿d± z tych nazw kryje siê inne podej¶cie do szeroko pojêtej muzyki postindustrialnej - w przypadku Raison d'Etre jest to smutny, grobowy ambient, przywodz±cy na my¶l opuszczone katedry, milcz±ce pomniki i zimne pustkowia.
Znamienne i zadziwiaj±ce, ¿e ta ¶wiecka muzyka, tworzona przez areligijnego cz³owieka, nader czêsto przesycona jest wyra¼nym pierwiastkiem sakralnym. Oczywi¶cie to w du¿ej mierze zas³uga zastosowanych sampli - ko¶cielnych dzwonów, chora³u gregoriañskiego i ³aciñskiej recytacji z liturgii Mszy Trydenckiej. Tajemnica nie zawiera siê jednak w samych samplach, idzie przecie¿ o to, w jaki sposób zostan± one wykorzystane. Andersson, jak ka¿dy artysta, miewa s³absze momenty, ale nie schodzi poni¿ej pewnego poziomu, a niektóre z jego kompozycji to istne pere³ki (rzecz jasna - czarne, lub mo¿e l¶ni±ce nieuchwytnym blaskiem gdzie¶ w gêstym mroku).
We¼my na przyk³ad blisko dziesiêciominutow± kompozycjê "The Wasteland" z p³yty "The Empty Hollow Unfolds". Z pocz±tku nie s³ychaæ prawie nic - poza ledwo wyczuwalnymi, niskimi szmerami, rozlegaj±cymi siê gdzie¶ daleko (a mo¿e raczej g³êboko pod nami...?). W kolejnych minutach z tej nico¶ci zaczynaj± wy³aniaæ siê tajemnicze, metaliczne zgrzyty - jakby odg³osy stert przewalanej blachy i kiepsko naoliwionych mechanizmów. Nie jest to jednak banalny, p³ytki ha³as - artysta, manipuluj±c efektami echa i pog³osu na lewym i prawym kanale, zadba³ o to, by¶my mieli wra¿enie, ¿e wszystko to rozgrywa siê w jakiej¶ rozleg³ej przestrzeni (w ko¶ciele, jaskini?). Obróbka ta zarazem rozmywa nieco d¼wiêk, ³agodzi jego ¼ród³ow± szorstko¶æ. Stopniowo zreszt± do tego "industrialnego ha³asu" do³±czaj± przeci±g³e, "anielskie" chóry, nuc±ce swoj± smutn± melodiê jakby gdzie¶ ponad tym ca³ym rozdzieranym ¿elastwem. Ca³o¶æ uzupe³niaj± niekiedy niskie drony syntezatora i echa mêskiego ¶piewu ko¶cielnego... Przepiêkna kompozycja, perfekcyjne po³±czenie tego, co drapie¿ne, z tym, co delikatne. Mrok - nie z³owrogi jednak, a raczej ¿a³obny, melancholijny...
W istocie - muzyka Raison d'Etre waha siê gdzie¶ pomiêdzy atmosfer± grozy i osaczenia, a smutkiem i nostalgi±. Zazwyczaj jest zreszt± bli¿ej tego drugiego bieguna, kojarz±c siê ze spacerem po cmentarzu, blakn±cym wspomnieniem czego¶ bolesnego, albo kontemplacj± w zaciszu kaplicy. Niemniej nadu¿yciem by³oby sprowadzanie muzyki tego projektu tylko i wy³±cznie do takich obrazów. O dziwo, znajdujemy w twórczo¶ci Racji Bytu kompozycje wrêcz dynamiczne, zrytmizowane - jak choæby "Mesmerized in Sorrow", "Cenotaphium" i "Ascension de Profundis" na wczesnym albumie "Prospectus I" z roku 1993. W takich utworach Andersson chwilami ociera siê wrêcz o estetykê martial - z jej patosem i marszowym rytmem dudni±cych kot³ów... ¦miem jednak s±dziæ, ¿e o mistrzostwo Raison d'Etre ociera siê jednak dopiero w kompozycjach stricte dark ambientowych.
Projekt zadebiutowa³ w roku 1992 materia³em "Après Nous Le Déluge", co oznacza "Po nas choæby potop" i jest cytatem przypisywanym markizie de Pompadoru ("¯yjmy hucznie i weso³o - a po nas choæby potop!"). Dyskografia Raison d'Etre jest do¶æ bogata i obejmuje kilkana¶cie pe³noczasowych albumów (np. "Prospectus I", "Enthraled By The Wind Of Loneliness", "Conspectus" czy "Reflections From The Time Of Opening"). Arcydzie³ami sakralno-dark-ambientowej estetyki s± wed³ug wielu p³yty "In Sadness, Silence and Solitude" oraz "The Empty Hollow Unfolds". Wiele materia³ów Raison d'Etre ukaza³o siê nak³adem szwedzkiej wytwórni Cold Meat Industry.

powrót do artyku³ów »